Hoe formuleer je ambities?

Als je partijen eenmaal gemobiliseerd hebt, is het van belang om een gezamenlijk doel te formuleren. Ambities dus. Maar hoe doe je dit? Je kunt dit heel groots aanpakken, of juist heel klein beginnen. Hier een aantal methoden die je kunt toepassen om samen met bedrijven en overige partijen ambities te formuleren.

Co-creatie

Co-creatie is een vorm van samenwerking, waarbij alle partijen betrokken zijn bij het proces en het resultaat. Je kunt hier op verschillende manieren invulling aan geven:

Organiseer een werkatelier

Een werkatelier is een gestructureerde manier om samen met bedrijven en overige partijen ambities te formuleren. Je gaat samen in gesprek over de knelpunten en kansen die je op het gebied van klimaat kunt identificeren op jullie bedrijventerrein. Het opzetten en uitvoeren van een werkatelier kun je als volgt doen:

  1. Breng in beeld welke knelpunten op jullie bedrijventerrein ontstaan door klimaatverandering. Je kunt dit door een adviesbureau laten doen of je kunt kijken op www.klimaateffectatlas.nl. Of misschien heeft jullie gemeente hier al informatie over
  2. Verzamel goede voorbeelden van andere bedrijventerreinen die werk maken van klimaatadaptatie. Via het de viewer op het Kennisportaal Klimaatadaptatie kan je voorbeelden vinden van klimaatadaptatie op bedrijventerreinen.
  3. Regel de praktische zaken. Kies een datum en locatie waar de sessie plaatsvindt. Zorg dat er zo veel mogelijk partijen uitgenodigd worden. Zorg ook voor een goede gespreksleider. Een goede gespreksleider bemoeit zich niet met de inhoud, maar faciliteert alle partijen zodanig dat zij zich kunnen focussen op de inhoud
  4. Tijdens de sessie: ga het gesprek aan. Bepaal met welke knelpunten je aan de slag wilt gaan en welke knelpunten minder urgent zijn. Kijk welke voorbeelden passen bij jullie bedrijventerrein, en welke minder goed passen. Dit kun je doen aan de hand van de verzamelde informatie over knelpunten en kansen. Bepaal ook met welke acties jullie zelf aan de slag kunnen en voor welke acties hulp nodig is. Je kunt deelnemers zelf ideeën laten opschrijven, stickers laten plakken of gewoon met elkaar in discussie laten gaan. De vorm is hierin ondergeschikt aan de inhoud. De gespreksleider zorgt dat de belangrijkste uitkomsten gedocumenteerd worden. Deze handleiding geeft een aantal concrete voorbeelden van vragen die je kunt stellen tijdens de sessie.
  5. Leg de uitkomst vast en deel deze met de deelnemers. Dit kun je op meerdere manieren doen; je kunt de resultaten uitschrijven, maar bijvoorbeeld ook (laten) verwerken in een masterplan of geschetst toekomstbeeld.

‘In een werkatelier laten we knelpunten vanuit klimaatadaptatie zien, zodat alle bedrijven zien hoe de zaken ervoor staan. Daarnaast inspireren met goede voorbeelden. Vervolgens kijken we wat hiervan op het bedrijventerrein te realiseren is.’

Straatbijeenkomst

Je kunt ook kiezen voor een meer informele manier van samenwerken. Op een aantal bedrijventerreinen wordt gewerkt met een straatbijeenkomst. Op zo’n bijeenkomst kunnen ondernemers samenkomen om het over vergroenen te hebben, maar ook over andere thema’s. Een goede manier om de cohesie op het bedrijventerrein te verhogen, en tegelijkertijd input op te halen voor vergroening en/of klimaatadaptatie. Hierbij is het handig om iets mee te nemen wat het gesprek in de juiste richting kan duwen. Laat bijvoorbeeld vooraf een schets op stellen van hoe het bedrijventerrein er over 10 jaar uit kan komen te zien. Met behulp van deze ‘praatplaat’ kun je het gesprek met ondernemers aangaan, om te kijken wat voor maatregelen en ambities wel werken, en welke niet. Bied ondernemers ook de ruimte om eigen ideeën in te brengen of klachten in te dienen over de huidige gang van zaken. Dit helpt je in beeld te krijgen waar voor ondernemers prioriteiten liggen.

Vind je een bijeenkomst te statisch? Ga op safari! Meerdere gemeenten en bedrijventerreinen houden zogeheten ‘klimaatsafari’s’. Zo ook in Den Bosch. Een klimaatsafari is een actieve en inspirerende manier om het gesprek over klimaatadaptatie en vergroening aan te gaan.

Ga aan de slag met een kernteam

Soms lukt het niet om veel bedrijven te enthousiasmeren. Ondernemers zien de noodzaak niet of hebben andere dingen te doen, namelijk: ondernemen. In dat geval kan het helpen om met een kleine kopgroep aan de slag te gaan. Zo kun je sneller stappen zetten en toch vooruitgang boeken. Zodra de eerste successen behaald zijn, willen ongetwijfeld meer ondernemers aanhaken. Want: zodra er één schaap over de dam is, volgen er meer.

Ambities of visie laten opstellen door een adviesbureau

De focus van ondernemers ligt uiteraard op ondernemen. Het kan daarom zijn dat er geen ondernemers of andere partijen op het bedrijventerrein zijn die het proces van ambitievorming willen begeleiden. Of de ondernemers willen wel, maar beschikken niet over de juiste kennis en kunde om het proces op te zetten en te begeleiden. Dan kan het een uitkomst zijn om een adviesbureau in te schakelen. Zij kunnen je begeleiden bij eerdergenoemde stappen, van het opzetten van een werkatelier tot het uitwerken van een visie. Ze kunnen bijvoorbeeld helpen bij het invullen van het Ambitieweb. Partijen die de Green Deal 2.0 hebben ondertekend kunnen je hierbij helpen, als zijn er ongetwijfeld nog veel meer partijen die dit kunnen. Partijen die de Green Deal 2.0 hebben ondertekend zijn: Antea Group, Arcadis, WSP Nederland B.V., Iv-Infra, Megaborn, Royal HaskoningDHV, SD+P, Sweco, Nederland B.V., TAUW, Witteveen+Bos en NL Ingenieurs.

Visie vormen door te doen

Lees je dit stuk en denk je: Dit hele proces van ambitievorming klinkt mij te omslachtig, ik wil gewoon aan de slag! Iedereen snapt toch wat we moeten doen? Dat kan natuurlijk ook. Op veel (kleinere) bedrijventerreinen wordt hard gewerkt aan vergroening, zonder dat hier een masterplan of visie aan ten grondslag ligt. En die stappen zijn evengoed belangrijk. Let er wel op dat je tegen een aantal barrières aan kunt lopen wanneer je geen heldere visie voor ogen hebt om aan te werken. Voor dit soort bedrijventerreinen kan het goed zijn om gewoon te beginnen met kleinschalige maatregelen, zoals tegels vervangen door groen of enkele struiken of bomen planten. Als je daar eenmaal aan werkt, merk je vanzelf wat werkt en wat niet. Ook zul je merken waar ondernemers graag op aanhaken, en waarop niet. Die kennis kun je gebruiken om in een later stadium alsnog een visie (op hoofdlijnen) te schetsen. Zo’n visie helpt je wanneer er belangrijke keuzes over grote ingrepen gemaakt moeten worden.

Schakelen tussen schaalniveaus

Niet elk bedrijventerrein is hetzelfde. Er zijn bijvoorbeeld verschillen in grootte, manier van samenwerking en ambitieniveau. Voor kleine(re) bedrijventerreinen kan het effectiever zijn om aan de slag te gaan met kleine maatregelen voordat er een heel proces wordt opgetuigd om ambities te formuleren. Grote(re) bedrijventerreinen vereisen vaak meer structuur en sturing. Daarom is het belangrijk om te kunnen schakelen tussen schaalniveaus. Voor alle bedrijventerreinen geldt in ieder geval: zorg dat er zowel initiatieven van onderop (bottom up) als bovenaf (top down) komen. Heb oor voor plannen die van onderop komen en geef de ruimte aan kleinschalige initiatieven. Denk hierbij aan het plaatsen van groenvoorzieningen rondom plantenbakken om het aanzien te verhogen of het realiseren van groene parkeervakken op eigen terrein om wateroverlast tegen te gaan. De waarde van dit soort laaghangend fruit moet niet onderschat worden. Daarnaast is het essentieel om te weten wat er in de praktijk leeft. Als je dit niet weet, heeft het weinig zin om ambities en visies te formuleren. Deze zullen immers niet goed landen in de praktijk. Anderzijds is het voor elk bedrijventerrein van belang dat er op strategisch niveau wordt nagedacht over de toekomst. Waar willen we heen als bedrijventerrein? Welke stappen moeten we zetten om daar te komen? Dit helpt je om sturing te geven aan je plannen, zorgt voor eenheid op het bedrijventerrein en voorkomt discussie over grootschalige ingrepen.

Lees verder: Welke tools kun je gebruiken?