Innovatie Natuurinclusief Glasvezelhuisje

Eerste glasvezelcentrale als klein natuurinclusief bouwwerk

Telecomaanbieder KPN bouwt en onderhoudt glasvezelcentrales door heel Nederland. Door digitalisering en de energietransitie komen er in de komende 10 jaar duizenden kleine bouwwerken bij.  

De glasvezelinstallaties hebben op warme dagen veel last van hittestress en de buurtbewoners zijn vaak niet blij wanneer er een nieuwe centrale in hun buurt wordt geplaatst.  

Aanpak  

Een onderzoeksteam van Naturalis onderzocht met KPN hoe natuur een oplossing kan bieden voor deze problemen en hoe KPN deze infrastructuur natuurinclusief kan inzetten ten behoeve van de lokale biodiversiteit. Door dit op een natuurinclusieve manier te doen, dragen ze bij aan een groene, gezonde leefomgeving voor alle soorten, inclusief de mens. Naturalis ontwikkelde een poster die iedereen laat zien hoe je via bouwwerken de leefomgeving kunt vergroenen.  

Er zijn 2 producten uit deze vraag voortgekomen: 
 
1) Een gebruiksvriendelijke tabel, die je helpt te bepalen waar je staat op de ladder van natuurinclusiviteit.De tabel geeft gericht criteria om te achterhalen of je “on the way” bent richting natuurinclusief, de drempelwaarde hebt behaald, of al maximaal natuurinclusief bezig bent. Oftewel: maak je grijsgroen, groen diverser of verbind je groen? 

2) Het tweede product is een bruikbare poster, die laat zien welke groene bouwstenen je toe kunt passen om een bouwwerk natuurinclusief te maken.    

Aan de hand van deze producten heeft KPN in 2023 een eerste natuurinclusieve glasvezelcentrale in Leiden geplaatst. 

Werklandschappen van de Toekomst

Thema's

Meer weten over deze innovatie of heb je vragen?

Neem vrijblijvend contact op met de contactpersoon van dit project.

Neem contact op
biodiversiteit Biodiversiteit

Het kruidendak bevat dood hout en heuveltjes, aan de muren hangen boomstammen met gaten erin als insectenhotel, en klimplanten met bloemen en bessen kruipen tegen de muur omhoog. Op en rond het huisje zie je nog lege gaten, dat is een bewuste keuze geweest. Daardoor hebben de nu aanwezige planten en toekomstige zaailingen de ruimte om te groeien. 

Een naastliggende 50m2 groenstrook van de gemeente is bij dit project betrokken en wordt nu extensief beheerd.  

educatie Educatie

Er wordt getest en onderzocht wat het effect is op de biodiversiteit, temperatuur, geluid en het stroomverbruik.  

De resultaten worden meegenomen in plannen om er het komende jaar ten minste tien centrales aan toe te voegen, en zo op meer plaatsen in Nederland de leefomgeving te vergroenen. 

Er is ook een informatiebord geplaatst waar mensen kunnen lezen wat er op en rond de centrale gebeurt.  

Leerlingen van Stedelijk Gymnasium houden de omgeving nu schoon en de biologieleraren kunnen de centrale en de groenstrook gebruiken als practicum locatie. 

luchttemperatuur Temperatuur

Glasvezelinstallaties warmen heel snel op en hebben op warme dagen veel last van hittestress. 

De bouwstenen van een groene schil hebben verschillende voordelen. Naast vooral de vermindering van hittestress ook een verbeterde wateropvang en afvoer, en een goede leefomgeving voor dieren en planten. 

 

zien Uitzicht

De ontworpen natuurinclusieve glasvezelcentrale gaat beter op in de omgeving en ziet er mooier uit dan de standaard constructie. 

Geleerde lessen

  • De natuurinclusieve glasvezelventrale inspireert èn geeft handvatten aan bedrijven en burgers om hun kleine gebouwen in te zetten voor biodiversiteit; dit blijkt uit de reacties Naturalis, KPN en de gemeente Leiden hebben gekregen van particulieren die hun schuur vergroenen, andere netbeheerders die soortgelijke huisjes moeten plaatsen en dat op dezelfde manier gaan doen en KPN die al meerdere van dit soort huisjes heeft neergezet in o.a. Amsterdam.  
  • KPN monitort de temperatuur in het huisje om het effect van de maatregelen te meten. Het groen heeft een tijdje nodig om te ontwikkelen. De verwachting is dat elk jaar de temperatuur in het huisje zal dalen totdat het huisje volledig is begroeid.  
  • Let erop dat niet alles wordt volgeplant, maar dat er ruimte overblijft voor natuurlijke ontwikkeling. 
  • Het is erg belangrijk om actief samenwerking te zoeken met de omgeving (in dit geval de gemeente en de naastgelegen school). Er is ook een informatiebord geplaatst waar mensen kunnen lezen wat er op en rond de centrale gebeurt.  

Samenwerkingsvormen

In Kennis Natuurlijk! Beantwoorden jonge onderzoekers kennisvragen over natuurinclusief of klimaatbestendig leven, wonen en werken voor opdrachtgevers uit de maatschappij. Het onderzoek wordt financieel ondersteund door ASN Bank, die hiervoor 2% van de verzekeringspremie beschikbaar stelt. Vraagsteller KPN wilde weten hoe ze met hun infrastructuurlocaties een bijdrage kunnen leveren aan het verbeteren van de biodiversiteit en verkoeling. 

       Bij de realisatie van de natuurinclusieve glasvezelcentrale zijn meerdere partijen erbij betrokken:

  • De Koninklijke Ginkel Groep, de aannemer/ hovenier die verantwoordelijk is voor de uitvoering en het onderhoud. Met de aanplant houden zij o.a. rekening met de veiligheidseisen.  
  • De grond waar de centrale op staat is eigendom van KPN, maar de grond eromheen wordt onderhouden door de gemeente Leiden. In hun participatieprogramma “Samen aan de Slag” hebben zij het onderhoud van de groenstrook tussen de weg en de glasvezelcentrale (ca. 50m2) overgedragen aan de hovenier, waardoor dit nu extensief wordt onderhouden en natuur de ruimte krijgt om te ontwikkelen.  
  • Doordat de gemeente het onderhoud heeft overgedragen, wordt het zwerfvuil ook niet meer door hen opgeruimd. Naturalis heeft daarom contact gezocht met de naastgelegen school, het Stedelijk Gymnasium. Leerlingen houden de omgeving nu schoon en de biologieleraren kunnen de centrale en de groenstrook gebruiken als practicum locatie. 

 

Deze innovatie is mogelijk gemaakt door:

Zoek meer innovaties op thema

Deel deze pagina