Beleid en instrumenten effectief inzetten voor toekomstbestendige werklandschappen

Hoe kunnen beleid en financiële instrumenten effectiever kunnen worden ingezet om werklandschappen toekomstbestendig te maken? Op 26 mei 2025 kwamen beleidsmakers van de bij de Living Labs en Ambassadeursterreinen betrokken provincies en gemeenten bijeen bij Inholland, op het Living Lab TU Delft Campus.

Tijdens twee inspirerende werksessies werden de tussentijdse resultaten van twee projecten binnen Werklandschappen van de Toekomst, over beleid en financiële instrumenten, gedeeld en getoetst aan de praktijkervaringen van de aanwezige beleidsmakers. De sessie leverde waardevolle inzichten op over hoe beleid en instrumenten effectiever kunnen worden ingezet om werklandschappen toekomstbestendig te maken.

Dit waren belangrijke inzichten uit de twee sessie:

• Onbekende en onbenutte beleidsinstrumenten – Een overzicht per provincie of gemeente, gekoppeld aan thema’s als klimaatadaptatie, vergroening en energie, kan bijdragen aan meer bekendheid en gebruik van die instrumenten.
• Rolverdeling en integrale samenwerking – Onduidelijkheid over verantwoordelijkheden tussen verschillende overheden belemmert de uitvoering van beleid. Flankerend beleid raakt meerdere domeinen, zoals gezondheid, biodiversiteit en energie, dus integrale samenwerking tussen verschillende beleidsvelden en bestuurslagen van gemeenten, provincies, waterschappen en ondernemers is belangrijk.
• Toegankelijkheid en samenwerking – Financiële instrumenten moeten eenvoudig en laagdrempelig zijn. Samenwerking op bedrijventerreinen vergroot de kans op succesvolle toepassing.
• Bijdrageregelingen en voucherregelingen – Deze instrumenten bieden flexibele alternatieven voor subsidies. Ze zijn aantrekkelijk mits afgestemd op de lokale context en het type terrein.
• Regionale programmering – Afspraken zoals het Regionaal Programma Werklocaties (RPW) helpen ondersteunend beleid en de inzet van (financiële) instrumenten op elkaar af te stemmen.

Van papier naar praktijk

De bijeenkomst bevestigde het belang van integraliteit, samenwerking en praktische toepasbaarheid van zowel het (flankerend) beleid als de (financiële) instrumenten die worden ingezet. Belangrijk hiervoor is het testen van instrumenten op de Living Labs en Ambassadeursterreinen en daar concreet praktijkervaringen en behoefte ophalen die bij ondernemers en andere relevante partijen leven. Hierdoor kan waar nodig beleid en instrumentarium ontwikkeld worden dat aansluit bij lokale contexten.

Over Living Labs en Ambassadeursterreinen

Twaalf bedrijventerreinen in Nederland worden als eerste klaargestoomd tot inspirerende werklocaties voor de toekomst. De betreffende terreinen zijn door de selectiecommissie van Werklandschappen van de Toekomst verkozen tot Living Lab of Ambassadeursterrein. Op deze bedrijventerreinen wordt binnenkort gestart met onderzoek en innovatie en het opdoen van praktijkervaring, waarna ze als voorbeeldlocaties kunnen dienen voor de rest van Nederland. De Living Labs en Ambassadeursterreinen liggen in Zuid-Holland, Utrecht, Noord-Brabant en Gelderland. Voor Drenthe en Flevoland zijn de aanmeldingen geopend.