Kenneth Rijsdijk: ‘Maak je terrein behaaglijk met een heg’

Kenneth Rijsdijk is universitair docent bij de Universiteit van Amsterdam en deed drie jaar lang onderzoek naar heggen. Hoe heggen vroeger deel uitmaakten van ons landschap, hoe ze verdwenen en wat het mens en dier kan brengen om ze terug te brengen. Hij publiceerde het boek Heg. Een behaaglijk landschap voor mens en dier. Past een heg ook op een bedrijventerrein? Zeker, zegt Rijsdijk: ‘Het is om een heleboel redenen een goed idee.’

U kunt een heg op een bedrijventerrein aanraden?

‘Ja, een heg is een heel goed idee om een heleboel redenen. Heggen bevorderen de biodiversiteit: hoe meer heg, hoe meer planten en dieren. Dieren kunnen er voedsel vinden en in schuilen. Bloeiende struiken zoals meidoorn voorzien insecten van stuifmeel, van besdragende struiken eten vogels. Heggen versterken de natuur. En hoe robuuster de natuur, hoe beter schrokken kunnen worden doorstaan.’

Behalve stimulering van de biodiversiteit, wat voor positieve effecten hebben heggen nog meer?

‘De wind wordt door een heg gebroken: de wirwar van takken legt de wind stil. Daardoor worden stofdeeltjes tegengehouden. Ook verlagen ze de concentratie van kwalijke stoffen, wat op een bedrijventerrein van pas kan komen. Op bladeren zit een waslaagje en kleine haartjes die chemische deeltjes opvangen en bacteriën die die stoffen gedeeltelijk neutraliseren. Zo beschermen ze werknemers tegen de belasting van kwalijke stoffen. Daarnaast wortelen struiken diep in de bodem en woelen bodemdiertjes de bodem los, waardoor de waterdoorlatendheid toeneemt. Hierdoor verlagen heggen de overstromingskans bij piekbuien. Nog een voordeel: heggen slaan koolstof op. Als bedrijf kun je dat meenemen als reductiepost in je koolstofboekhouding. Ten slotte dragen heggen bij aan plaagdierbestrijding. Vossen en roofvogels komen eerder op een natuurlijk bedrijventerrein, en die eten daar de muizen en ratten weg.’

Is het laagdrempelig om een haag te planten?

‘Ja dat durf ik wel te zeggen. Je kunt hem zelf aanplanten, als je je even laat adviseren hoeveel afstand de planten van elkaar moeten hebben. Afwisseling van verschillende inheemse struiken is het best. Bijvoorbeeld lijsterbes, berk, els, sleedoorn en meidoorn. Er bestaan een heleboel subsidies voor het aanplanten van bomen of heggen.’

Wat kost het aan onderhoud?

‘Liefdevolle verwaarlozing is de beste manier om met een heg om te gaan. Zo krijg je een struweelhaag. Dat is iets anders dan een sierhaag, die je in de stad soms ziet en die mooi geknipt wordt, soms in bepaalde vormen. Een struweelhaag hoef je maar een keer in de vijf à zes jaar te knippen.’

Kent u een mooi voorbeeld van een heg op een bedrijventerrein?

‘NIOO, het Nederlands Instituut voor Ecologie, stond op het punt om een hek neer te zetten om het terrein heen ter beveiliging, maar de toenmalige directeur, Louise Vet, besloot om een heg aan te leggen. Er is een aarden wal met een heg erop gecreëerd. Die heg hebben ze gevlochten: bomen van 4 à 5 meter hebben ze horizontaal neergelegd. Die groeien door en zo krijg je een ondoordringbaar levend hekwerk. Je kunt er niet doorheen, tenzij je groot materieel gebruikt – maar dat geldt ook voor een hek. Het uitzicht is veel aangenamer voor mensen die er werken, het is bevorderlijk voor het mentale welzijn. De uitdrukking “behaaglijk” is niet voor niks ontstaan: een haag geeft een goed gevoel.’

Wil jij ook een biodiverse heg op jouw bedrijventerrein? Ga dan naar de site Groen Geeft Energie, bestel een heggenpakket en plant die met je medewerkers aan op jouw terrein. Liever eerst wat meer informatie voordat je een pakket bestelt? Meld je dan aan voor het webinar van 24 juni. Groen Geeft Energie is een initiatief van Werklandschappen van de Toekomst.

Tekst: Kirsten Dorrestijn