Rainproof met groene gracht Prinses Irenestraat Amsterdam Zuidas

Rainproof met groene gracht

Amsterdam Zuidas

Op de Zuidas in de buurt van de Prinses Irenestraat zijn heel veel verharde oppervlaktes, parkeerkelders en kabels in de grond. Om wateroverlast tegen te gaan hebben kantoorgebouwen hier groene daken of (ondergrondse) regenwaterbuffers. Een eerder plan om hier een “gewone gracht” te maken om het overtollige regenwater af te voeren verdween om financiële redenen en omdat er dan geen ruimte meer over zou zijn voor groen en bomen. Meer beplanting in deze sterk versteende omgeving is naast om water ter plekke te kunnen infiltreren in de bodem bovendien zeer gewenst voor meer verkoeling, biodiversiteit en een prettige omgeving voor de mens. 

Aanpak 

Om de druk op het regenwaterstelsel te doen afnemen is daarom gekozen voor een “groene gracht “waar mensen met bruggetjes overheen kunnen lopen. Deze verlaagde groenstrook bevindt zich over de gehele lengte, tussen de Parnassusweg en de Beethovenstraat. Met een breedte van zeven tot negen meter en een lengte van een halve kilometer. Zo wordt bij (extreme) neerslag het overtollig regenwater, in en rondom de Prinses Irenestraat, in de verlaagde groenstrook tijdelijk opgevangen en is er tegelijk ruimte voor planten en bomen. 

Tegelijk met de aanleg van de groene gracht heeft de gemeente het riool vervangen en zijn gas- en warmteleidingen verlegd. 

Werklandschappen van de Toekomst

Thema's

Meer weten over deze innovatie of heb je vragen?

Neem vrijblijvend contact op met de contactpersoon van dit project.

 

Neem contact op
biodiversiteit Biodiversiteit

De beplanting vormt de basis om het regenwater vertraagd af te voeren. Het water zakt eerst langzaam in de bodem van de groenstrook en voorziet de beplanting van water. 

De groenstrook bestaat uit planten en varens die er goed tegen kunnen om met hun wortels minstens acht uur in het water te staan. Dit is de periode die het duurt om het water van een zeer forse bui (60 mm) uit de strook weg te laten stromen. De varens, grassen en bomen staan natuurlijk door elkaar heen geplaatst. Dit bevordert de biodiversiteit. 

Bij de boomkeuze is verder gekeken naar aansluiting met bestaande boomsoorten in de omgeving en variatie net zoals bij de heesters. Naar het belang voor bloei van mei tot oktober is gekeken bij de keuze van vaste planten en bloembollen. De grondwaterstand, de grondsoort, licht/schaduw en hoeveelheid te bergen water zijn allemaal variabelen die bepaalden welke beplanting voor welke locatie/gedeelte van de groenstrook de beste oplossing was. 

 

bewegen1 Wandelen

Voor voetgangers zijn er twee houten bruggen over de brede groenstroken. De bruggen versterken het beeld dat ontstaat van een groene gracht. 

water Water

De voornaamste functie van de verlaagde groenstrook is het bergen en vertraagd afvoeren van het regenwater. De regen zal door de beplanting in de groenstrook worden vastgehouden om zo het rioolstelsel te ontlasten. De begroeiing kan gedurende hevige neerslag niet al het regenwater opvangen, maar het draagt wel degelijk bij aan vertraagd afvoeren. Onder in de strook bevindt zich een drain, een perforeerde rioolbuis. Bij een hevige bui komt er meer druk te staan op de drain, die onder het grondwaterpeil ligt, en daardoor automatisch gaat stromen richting het boezemwater. Via de 20 cm dikke afvoerpijp wordt het water uiteindelijk geleid naar de waterpartijen in het Beatrixpark en naar het Zuidelijk Amstelkanaal. 

Onder de Prinses Irenestraat en de groene gracht zelf zit geen parkeerkelder of andere verharding. Het regenwater infiltreert daardoor snel door de goed doorwortelde bodem met beplanting naar het grondwaterpeil. De watervertagende groenstrook is over 500 meter 20 tot 40 centimeter verlaagd en kan 575 m3 regenwater bufferen. 

 

huis Wonen

Geleidelijk verdwijnt hier de monocultuur met kantoren en ontstaat een meer levendige stadswijk, waar het voor iedereen aangenaam werken, verblijven en wonen is. Dat lukt alleen als het een aangenaam verblijfsgebied is. Het groen levert hier een zeer belangrijke bijdrage aan. 

Geleerde lessen

  •  De Zuidelijke Wandelweg in de Kop Zuidas was de voorloper van dit project. Zo is op aanraden van de beheerafdelingen gekozen voor een verhoogde stenen rand naast de groenstrook met sleuven waar het regenwater tussendoor kan stromen. Zo blijft straatvuil op straat, en blijft de aanslag die het regenwater achterlaat beperkt tot de sleuven, die gemakkelijk schoon gemaakt kunnen worden.
  • Om inzicht te krijgen in de capaciteit en werking van de zoom is gerekend met hoosbuien die 20 millimeter (eens in de 5 jaar), 30 millimeter (eens in de 30 jaar) en 60 millimeter (eens in de 100 jaar) hemelwater laten vallen.
  • Hoe hoger de beplanting, des te dieper de wortels en des te beter de doorworteling van de bodem. Hogere beplanting zoals bomen en heesters verhogen het opnamevermogen van de bodem. 
  • Met meer variatie in de beplanting – in de vorm van grassen, bloembollen, vaste planten, struiken en bomen– zijn verlaagde groenstroken beter bestand tegen wisselend droge en natte periodes. Meer variatie is ook aantrekkelijker voor (meer) dieren en de mens.  
  • Natuurlijk ingerichte wadi’s vragen minder onderhoud dan wadi’s met alleen gras. Ze hoeven minder vaak gemaaid te worden. Daarnaast is er minder kans op betreding door mensen, honden en katten.  

Samenwerkingsvormen

  • Begin 2018 besloot de Amsterdamse gemeenteraad tien miljoen euro beschikbaar te stellen voor het Plan voor een Groene Zuidas. De investering geldt voor een periode van vijf jaar en is bedoeld om (waar mogelijk grote) bomen en ander groen te planten. Ook worden er maatregelen mee gefinancierd die zorgen voor een betere groei van groen. Het plan zoekt de vergroening niet zozeer in de hoeveelheid (door de stedelijke en infrastructurele ontwikkeling neemt die af), maar in de kwaliteit. Zuidas investeert in bomen en in ander waardevol groen. Het gaat daarbij om duurzaam groen (met een lange levensduur) en een hoge diversiteit in typen en verschijningsvormen. Dus niet alleen bomen, maar ook heesters, klimplanten, oeverbeplanting, water, ruige, kruidachtige en bloemrijke beplanting, grassen, vaste planten en bollen.  
  • Aan het ontwerpproces van de groenstrook hebben zo’n 20 technische specialisten meegewerkt. Hierbij is rekening gehouden met de maaiveldhoogte, bodemopbouw en de afvoersystemen. 

Ontdek alle innovaties van Amsterdam Zuidas

Bomen als windbreker zuidplein Amsterdam

Bomen als windbreker

Vaak treedt windhinder op rondom hoge gebouwen. Goed geplaatste bomen beschermen als windsingels voetgangers, fietsers en terrassen tegen harde...
Lees meer

Deze innovatie is mogelijk gemaakt door:

Zoek meer innovaties op thema

Deel deze pagina